David Elkind'le Başbaşa 2; Oyun, Sevgi ve Çalışma; Temel Üçlü

Yeni bir şey nasıl oluşur? Bu sorunun yanıtı oyundur... Jean Piaget

    Sevgi, çalışma ve oyun yaşam döngüsü boyunca insan düşünce ve eylemine güç veren doğuştan gelen üç dürtüdür. Oyun dünyaya uyum sağlamamızı ve yeni öğrenme yaşantıları yaratmamızı sağlayan gereksinimimizdir. Başlangıçta oyun, sevgi ve çalışma tek bir yatkınlık olarak işlev görür. Diğer yandan gelişim sürecinde gittikçe ayrışıp birbirinden ayırt edilir ve bu dürtülerin rolü zamanla değişir. 

    İlk başta, oyun ve çalışmayla ilişkin bir ortak yanlışı düzeltmek önemli görünüyor. Çalışma genellikle sıkıntıyla ve oyun da zevkle bağdaştırılır. Ancak benim burada savunduğum, oyun, sevgi ve çalışmanın ayrı dürtüler olduğudur fakat birbirinden ayrılmamalıdır. Oyun çalışmadan ayrıştırıldığında sıkıntı verici olabilir. Oyun ve çalışma zevk vericidir; sıkıntı yaratan bunların birbirinden ayrıştırılmasıdır. Sevgi ve çalışma olmadığı zaman ise oyun sadece bir eğlencedir. 

    Oyunun gücünü tamamen anlayabilmemiz için, oyunun sevgi ve çalışmayla ilişkili olarak nasıl geliştiğini bilmemiz gerektiğine inanıyorum. Bu temel üçlü bir arada işin içine girdiğinde öğrenme ve gelişim en üst düzeyde olmaktadır. Oyun bir lüks değildir; dahası her yaş döneminde sağlıklı fiziksel, bilişsel ve toplumsal-duygusal gelişimin temel dinamiğidir. Sözüne ettiğimiz temel üçlü insanın tüm yaşam döngüsü boyunca işlevseldir. Ancak her eğilimin görece katkısı belirli bir büyüme evresine göre değişir. Bu temel üçlünün gelişimi dört temel evrede ortaya çıkar; bebeklik-çocukluk çağında oyun baskın ve yön veren etkinlik türüdür, sevgi ve çalışma ikincil durumdadır. Altı-yedi yaşından sonra oyun ve sevgi destekleyici roller üstlenirken, çalışma üstün gelmeye başlar. Ergenlikte etkinliklerin en baskın gelen belirleyicisi sevgi olur, çalışma ve oyun bu yatkınlığın gerisinde kalır. 

Yetişkinlikte oyun, sevgi ve iş tamamen ayrışır ancak şu veya bu şekilde kombinasyon halinde tekrar ortaya çıkabilir. Örneğin bazı yetişkinler işlerini severler fakat oyun için çok az zaman ayırırlar. Oyunları işleri olan profesyonel aletler vardır. Bazen de hepimiz oyun,sevgi ve işi her biri farklı eğlenceli deneyimler olarak değerlendiririz.

Not: Bir sonraki yazımıza "Oyunun değişen dünyası" ile devam edeceğiz....